نمای رومی در ایران و تهران
معماری روم باستان از چنان جذابیت و اصالتی برخوردار بوده است که حتی بعد از گذشت قرن ها، هنوز هم معماران از آن الهام گرفته و سبک هایی به همان شکل می سازند. نمای رومی نیز یکی از کپی های این معماری ارزشمند است که تقریبا تمام فاکتورهای موجود در معماری روم باستان را در خود دارد.
در قرن های پنجم تا هشتم میلادی روم بسیار تحت تاثیر هنر و معماری یونان قرار داشت، در نتیجه این امر باعث شده که پیشرفت‌های بسیاری در زمینه هنر و معماری در این کشور رقم بخورد. در قرن ۹ میلادی زمانی که روم قدرت زیادی پیدا کرد، معماری رومی در اروپا فراگیر شد و از آن پس بسیاری از سازه‌های اصلی همچون قصرها و کلیساها به سبک رومی طراحی و ساخته شدند که از قضا دارای جذابیت بسیار زیادی نیز بودند.
با آغاز دوره رنسانس در قرن 15، روند استفاده از معماری روم باستان بسیار رواج پیدا کرد و در طراحی سازه ها از آن الهامات گسترده ای گرفته شد. اروپا در اواسط قرن ۱۹ میزبان سبک کلاسیک در معماری بود. در این دوره معماران با استفاده از ویژگی‌های شکوهمند معماری سنتی رومی، سازه‌هایی طراحی کردند که قدرت، استحکام و عظمت را تداعی می کردند. محبوبیت، این سبک را تا امریکا نیز کشاند و در آن جا نیز عده زیادی طرفدار آن شدند.
نمای رومی چیست؟
جدای از مصالحی که در ساخت نماها به کار می رود، از لحاظ سبک می توان نماها را در چهار دسته بندی کلاسیک، معاصر، مدرن و مینیمال دسته بندی کرد. نمای رومی برگرفته از سبک معماری کلاسیک است که در روم و یونان، دو کشور باستانی و دوست داشتنی، بسیار رواج داشت. زمانی که این طرح وارد ایران شد، معماران المان های مربوط به ایران باستان را نیز درون آن جای دادند و در نهایت نمایی متناسب با سلیقه مردم ایران، ساختند.
نمای رومی که در ایران ، نمای کلاسیک هم گفته می شود، بخاطر سبک و المان های شاخصی که در دل خود به همراه دارد، افراد را در مقابل خود برای چند ثانیه هم که شده، میخکوب می کند. نگاه ها در مقابل این نما، سرشار از هیجان، لذت و تحسین است.
اصولا به خاطر مصالح گران قیمت و ظاهر لاکچری که نمای رومی دارد، اینگونه به نظر می رسد که ساختمان با نمای رومی، متعلق به قشر مرفه جامعه است. در حالی که امروزه در ساخت نمای بسیاری از آپارتمان ها، از همین سبک استفاده زیادی می شود. سنگ هایی مانند سنگ مرمر طبیعی، گرانیت و تراورتن در روند ساخت این نما استفاده می شود که ظاهری لوکس به ساختمان می بخشد.
انواع سنگ در نما رومی
اساسا در ساخت نمای رومی از سنگ های گران قیمتی مانند مرمر، سنگ آهک، گارنیت و تراوتن باید استفاده شود. اما این سنگ ها هزینه ساخت و ساز را بسیار افزایش می دهند. در ایران، مردم برای کاهش هزینه ساخت، از مصالح جایگزین و ارزان قیمت تر استفاده می کنند. به عنوان مثال از ترکیب سنگ تراورتن با دیگر سنگ های طبیعی، می توان ظاهری لاکچری و لوکس به نمای ساختمان داد.
مزایای نمای رومی
دلایل زیادی دال بر همه پسند بودن این نمای زیبا می باشد. اثرات مثبت آن بر جنبه های مختلف، باعث شده است که تعداد زیادی از معماران ، سازندگان و فعالان در صنعت ساخت و ساز و حتی مردم عادی، طرفدار این سبک کلاسیک شوند. در ادامه برخی از این دلایل به همراه پاره ای از توضیحات آورده شده است.
یکی از راه های هوشمندانه که مالکین یک ساختمان برای جذب مشتری و خریدار واحد های آن ساختمان استفاده می کنند، نمای پر زرق و برق و چشم نواز است. استفاده از نمای رومی، باعث می شود که پیمانکاران و مالکین، علاوه بر صرف هزینه کمتر، نمایی بسیار زیبا و مجلل به ساختمان ها ببخشند. صد البته که خریداران در وهله اول با دیدن ظاهر لاکچری نمای رومی، المان های شاخص و ستون های قطور و مستحکم آن ، جذب شده و حس اطمینان و مثبتی دریافت می کنند.
· ارزان بودن مصالح
پیشتر گفته شد که ساخت نمای رومی ممکن است هزینه زیادی به دنبال داشته باشد. در ایران برای حل این مشکل، از سنگ تراورتن به عنوان سنگ پیشنهادی و جایگزین استفاده می شود. دسترسی به تراورتن در ایران بسیار ساده است و درنتیجه مقرون به صرفه نیز خواهد بود. با این تفاسیر، ترجیح بسیاری از سازندگان و البته صاحبان خانه استفاده از متریال ارزان تر و در عین حال داشتن نمایی همچنان لوکس و مجلل خواهد بود.
· تناسبات فرهنگی
یکی از دلایل محبوبیت نمای رومی نزد مردم ایران، نزدیک بودن این سبک از معماری روم باستان، به معماری ایران در دوره هخامنشی و به صورت کلی ، ایران باستان است. بسیاری از آثار تاریخی ما مانند تخت جمشید، شباهت زیادی به ظاهر کلی نمای رومی دارند. المان های ورودی در ساختمان های با نمای رومی، ستون ها بزرگ و مستحکم، تداعی گر آثار باستانی ایران و معماری کلاسیک روم قدیم می باشد. در جامعه امروز، افراد از این طرح برای ساختمان ها بسیار لذت برده و طرفداران معماری کلاسیک معتقد هستند که نمای رومی، نشان دهنده و القا کننده حس آرامش و به نوعی اصالت است.
نمای رومی چه ویژگی هایی دارد؟
تا اینجا شما با تعریفی از نمای رومی آشنا شدید. علاوه بر آن در مورد دلایل محبوبیت این سبک و متریال به کار رفته در آن ، مطالبی خواندید. حال نوبت می رسد به معرفی ویژگی هایی که نمای رومی با آن ها شناخته می شود. اما بارزترین المان های نمای رومی عبارتند از:
- به کار بردن ستون های کوچک و بزرگ ، کوتاه و به صورت منحنی شکل.
- استفاده از اشکال هندسی
- نمای رومی را با قوس های بزرگ آن شناخته می شود. نقش های برجسته در قسمت داخل نمای جلوی ساختمان ، مثل در و پنجره ها، از ویژگی های بارز این سبک است.
- استفاده از سر ستون‌ها که می‌توانند در بخش‌های مختلف به کار گرفته شوند.
- همیشه در نمای رومی از رنگ روشن، اغلب اوقات رنگ سفید، استفاده می شود. رنگ سفید ظاهری آرام و در عین حال پرعظمت به ساختمان می بخشد. رفاه،آرامش، کمال و استحکام، از حس هایی ست که با دیدن نمای رومی در ذهن بیننده تداعی می شود.
- از ویژگی های دیگری که به وضوح در معماری رومی به چشم می خورد، قرینه بودن است. البته شاید بسیاری معتقد باشند که این ویژگی در نگاه اول، به چشم نمی آید اما با کمی دقت، متوجه خواهید شد که بیشتر فاکتورهای بصری به کار رفته در نمای رومی، قرینه و موزون هستند.
نکات مثب نما رومی
در زیر تعدادی از مزایای مهم در مورد این سبک معماری پرطرفدار آورده شده است.
- تناسب فرهنگی این سبک معماری، باعث شده است نمای رومی سازگار با سلیقه تعداد کثیری از مردم ایران باشد.
- بسیاری از اجزای نماهای رومی از جمله ستون‌ها به صورت پیش ساخته در دسترس هستند و تنها به یک مجری باتجربه نیاز است. به همین دلیل سرعت اجرا از آنچه که به نظر می‌رسید بسیار سریع‌تر خواهد بود.
- سنگ تراورتن که در نمای رومی استفاده می شود، برخلاف متریال دیگر مانند آجر، مقاوم در شرایط آب و هوایی مختلف است.
- استحکام و مقاومتی که در مورد قبل ذکر شد، ماندگاری نما را افزایش می دهد که این خود موجب افزایش طول عمر ساختمان نیز می گردد.
- ظاهر زیبایی که نمای رومی به ساختمان می بخشد، باعث می شود بنا در میان ساختمان های آن محل و منطقه شناخته شده باشد و برجسته به نظر بیاید.
- در دسترس و ارزان بودن متریال، از دیگر نقاط قوت شناخته شده اجرای نماهای رومی است.
معایب نمای رومی
همیشه در مقابل نکات مثبت، نکات منفی نیز وجود دارند. علی رغم مزایایی که نمای سنگی دارد، از معایب آن نیز نمی توان چشم پوشی کرد. در ادامه به چند مورد مهم از معایب این نماها پرداخته شده است.
- استفاده از سنگ های طبیعی مانند تراورتن در ساخت نمای رومی رایج است. درست است که استحکام، مقاومت و زیبایی زیادی به همراه دارند اما در گذر زمان و در مقیاس گسترده، استفاده از نمای رومی و به طبع آن، سنگ های طبیعی آسیب های زیادی به محیط زیست و طبیعت وارد می کند که در اکثر موارد جبران ناپذیر هستند.
- اجرای نمای رومی، مستلزم وجود نیروهای وارد و کاربلد می باشد. چرا که در صورت وجود نقص در هنگام انجام کار، امکان کند شدن سنگ ها بعد از گذشت مدتی، وجود دارد. که طبیعتا علاوه بر ضرر مالی، خطرات جانی به بار خواهد آورد. به همین خاطر کارشناسان این نوع نما را برای مناطق زلزله خیز توصیه نمی کنند و استفاده از آن را ریسک بزرگی می دانند.
- پیرو مورد بالا، در برخی موارد اتفاق افتاده است که پیمانکار و صاحب خانه، برای سود مالی بیشتر، از مصالح فیک، بی کیفیت و غیر استاندارد در ساخت نمای رومی استفاده کرده اند. این کار نیز عواقب خطرناکی خواهد داشت.
- برخی از سازندگانی که کار ساخت قطعات آماده برای نمای رومی را انجام می دهد، برای سود بیشتر، تکه های پرت را با چسب به هم چسبانده و به خریداران بی دقت، به قیمت سنگ های سالم و با کیفیت، می فروشند. درزها و ترک ها، وزن زیاد نمای رومی را تاب نیاورده و در زمان کمی خراب می شوند.
- استفاده از سنگ‌های بی کیفیت در کنار سنگ‌های با کیفیت‌تر باعث تغییر در شفافیت و رنگ نماهای رومی می‌شود که مایه کهنگی نما و ساختمان می‌شود.
